آفلاتوکسین چیست؟ وچگونه می توان از تولید آن جلوگیری کرد؟
مايكوتوكسينها يا سموم قارچي تركيبات ثانويه متـابوليكي هستند كه توسـط كپـك هـا سـاخته شـده و داراي خـواص سـمي مـي باشـند. متابوليـتهـاي اوليـه (ماننـد اسـيدهاي آمينـه، اسـتات، پيرووات،...) تركيباتي هستند كـه بـراي رشـد قـارچ هـا ضـروري مي باشند، اما متابوليتهاي ثانويه كه در انتهاي فاز رشد بـه هنگـام تجمع متابوليتهاي اوليه توليد مـي شـوند، تـأثير چنـداني بـر روي رشد قارچها ندارنـد.
بـرخلاف سـموم باكتريـايي كـه معمـولاً بـه صـورت مـاكروملكول (پلـي پپتيـد، پـروتئين، ليپـوپلي سـاكاريد) مــي باشــند، بــسياري از كپــكهــايي كــه قــادر بــه توليــد مايكوتوكــسين هــستند، متناوبــاً مــواد غــذايي و فــرآوردههــاي كشاورزي مثل غلات وغذای دام یا همان خوراک دام را آلوده مي كننـد.
وجـود كپـك در مواد غذايي الزاماً دليل بر وجود مايكوتوكسين نبـوده و فقـدان آن نيز دلالت بر نبود سـم در غـذا نـدارد، زيـرا سـموم قـارچي تـا مدتها پس از ناپديد شدن كپك ها در غذا باقي م يمانند. اگر چه كپكها قادر به رشد و توليد سم در بسياري از مـواد غـذايي و در شرايط مختلف رطوبت، pH و دما ميباشند، امـا معمـولاً در مـواد غذايي كه تحت شرايط گرم و مرطوب نگهداري مي شـوند، بهتـر رشد مي كنند. بيمـاري بـه وجـود آمـده در نتيجـه مـصرف سـموم قارچي، مايكوتوكسيكوز ناميده مـي شـود.
آفلاتوکسین چگونه بوجود می آید؟
آسـپرژيلوس فـلاووس flavus.A از جمله كپكهايي است كه از نظر مـسموميت غـذايي اهميـت ويـژهاي داشـته و قـادر بـه توليـد مايكوتوكـسيني بـه نـام آفلاتوكسين ميباشد. مـــسموميت غـــذايي بـــا آفلاتوكـــسين، آفلاتوكسيكوز ناميده ميشود.
چند نوع آفلاتوکسین داریم؟
چهار نوع عمده آفلاتوكسينها براساس نوع رنگ فلورسـنت كـه تحت پرتو فرابنفش از خود نشان م يدهنـد، بـه صـورت B1 و B2 رنــگ آبــيG1 و G2 رنــگ ســبز- آبــي علامــتگــذاري مي شوند. علايم 1 و 2 اين سموم مربوط به نحوه جداسـازي آنها برروي صفحات TLC مـيباشـد. سـموم B2 و G2 مـشتقات دي هيـدرو B1 و G1 مـي باشـند. تمـام ايـن سموم مقاوم به حرارت بوده و در دمـاي 100 درجـه سـانتي گـراد پايدار ميمانند. تركيب پيش نياز جهت توليـد آفلاتوكـسين B1 , 6 -متوكسي-7 -دي فوروكومارين يا پارازيتيكول (AFB3 (بـوده كه سميت كمتري در مقايسه با AFB1 دارد (5-1 .(آفلاتوكـسين B1) AFB1 (كه توسط تمام منابع توليد كننـده آفلاتوكـسين ايجـاد ميشود، قويترين و سرطان زاترين نوع براي انسان و حيوانات می باشد.
آیا سم آفلاتوکسین برای انسان ضرر دارد؟
آفلاتوكسينها متابوليتهاي ثانويه هستند كه توسـط برخـي گونه هاي آسپرژيلوس توليد شده و داراي خـواص جهـش زايـي و سرطانزايي در انسان و حيوان ميباشند. اين سموم منجر به ايجـاد آفلاتوكسيكوز حاد و مزمن مـيشـوند.
آفلاتوکسین چگونه در مواد غذایی وخوراک دام بوجود می آید؟
در مـواد غـذايي بـه ويـژه غـلات و دانـه هـاي روغنـي , کنستانتره وخورام دام , علوفه كـه تحـت شـرايط گـرم و مرطـوب انبارداري ميشوند، احتمـال آلـودگي بـه آفلاتوكـسين هـا وجـود دارد. لذا جهت پيشگيري از مـسموميت بـا ايـن سـموم بايـد مـواد غذايي در شرايط مناسب از نظردما و رطوبت نگهداري گردند.
چگونه از خوراک دام وغلات در مقابل آفلاتوکسین محافظت کنیم؟
با استفاده از ضد کپک ونگهدارنده ACOL KM 2010 در زمان نگهداری غذای دام وعلوفه می توان مانع از رشد وفعالیت کپک آسپرژیلوس فلاووس شویم و لذا می توان با ضد کپک ونگهدارنده ACOL KM 2010در حفظ ارزش غذایی غلات ومحصولات این چنینی نقش مهمی داشت.
در مورد ضد کپک ونگهدارنده ACOL KM 2010 بیشتر بدانیم.